Cây táo (Ziziphus mauritiana L.) là loại cây ăn quả nhiệt đới, chịu hạn, có thể trồng ở nhiều vùng sinh thái khác nhau, sinh trưởng được ở những vùng đất có điều kiện thiên nhiên khắc nghiệt. Cây táo được trồng tập trung tại các tinh Nam Trung bộ gồm: Ninh Thuận, Bình Thuận, Khánh Hòa; với diện tích khoảng 1.450 ha; vì thế, cây táo đã góp phần tạo công ăn việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân. Tuy nhiên, trong những năm gần đây sâu róm phát sinh và gây hại khá phổ biến tại một số vùng táo tại địa phương. Qua theo dõi, khảo sát thực tế đồng ruộng của Viện Nghiên cứu Bông và Phát triển Nông nghiệp Nha Hố nhận thấy, với việc sử dụng lưới chống ruồi vàng hại táo thì sâu róm có xu hướng xuất hiện với tần xuất nhiều hơn, khả năng lây lan và ảnh hưởng rõ rệt hơn. Đây là đối tượng mới xuất hiện và gây hại cục bộ nên chưa có quy trình quản lý đồng bộ, người nông dân phải sử dụng thuốc bảo vệ thực vật nhiều nên ảnh hưởng đến chất lượng quả táo.

Sâu róm (Orgyia detrita) là loài ăn tạp gây hại trên nhiều loài cây trồng trong đó có cây táo. Sâu róm thường gây hại trên bộ phận quả, lá, chồi non; lá già chúng thường kết thành tổ kén nuôi nhộng, chờ ngày hóa bướm để tiếp tục vòng đời sinh trưởng. Nếu không phát hiện và có biện pháp quản lý kịp thời, cây táo có thể bị sâu róm ăn trụi cả phần thân quả và lá. Sâu róm ăn rất khỏe và sinh sản nhanh, trên một ổ sâu mới nở có tới cả ngàn con sâu và chỉ trong một đêm chúng có thể ăn trụi hết lá, chồi và quả non. Sâu róm mà xuất hiện và tấn công giai đoạn táo nở hoa, quả non, nếu không phòng trừ hiệu quả sẽ ảnh hưởng lớn đến năng suất và chất lượng.

Sâu róm nằm dưới mặt lá và ít di chuyển, vào lúc sáng sớm hoặc chiều tối chúng mới bò ra phá hoại hết cành này sang cành khác, còn trời nắng chúng bò xuống thân hoặc ẩn nấp dưới mặt lá nên khó phát hiện. Loại sâu này xuất hiện nhiều nhất là thời điểm giao mùa. Tuy không gây chết cây như những bệnh khác nhưng việc sâu tấn công hết phần chồi non, lá non và quả non ít nhiều ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng, năng suất, chất lượng quả táo.

Để quản lý hiệu quả sâu róm hại táo có hiệu quả, bà con trồng táo nên áp dụng đồng loạt các biện pháp sau:

- Biện pháp canh tác: Tạo tán, tỉa cành cho vườn táo thông thoáng, thường xuyên tỉa bỏ những cành tược, cành bị sâu bệnh, cành già ở phía bên trong thân cây mà không có khả năng cho quả.

- Biện pháp thủ công: Thường xuyên thăm vườn, kiểm tra, phát hiện sâu, bệnh kịp thời; biện pháp bắt thủ công để diệt nhộng, trứng, sâu non của sâu róm. Thu gom các cành lá có trứng và sâu non mới nở đưa ra ngoài để tiêu hủy, đây là biện pháp rất hiệu quả bởi mỗi ổ sâu róm tuổi nhỏ lên đến cả ngàn con.

- Sử dụng bẫy trưởng thành bằng bẫy đèn: Sử dụng loại bẫy đèn hoặc có thể phối hợp 2 phương pháp dẫn dụ (dẫn dụ từ xa bằng ánh sáng màu vàng nhạt cường độ sáng cao, và dẫn dụ gần bằng ánh sáng tím, tia UV có bước sóng 300 -  380nm). Đối với bẫy đèn kết hợp với bẫy dính hoặc thau nước đổ dầu khoáng lớp phía trên để thu gôm con trưởng thành khi tập trung đến bẫy đèn.

- Bảo vệ thiên địch: Hạn chế sử dụng thuốc hóa học, không phát dọn sạch thực bì trong vườn táo, tăng cường trồng cây phân xanh, cây họ đậu,... để che phủ đất và tạo điều kiện cho các côn trùng có ích, thiên địch có môi trường sống và phát triển; không phá các tổ ong, tổ kiến. Nhằm bảo tồn đa dạng sinh học và khai thác giá trị của các loài thiên địch ở trong vườn táo.

- Biện pháp hóa học:

+ Khi sâu róm tuổi lớn, nó bắt đầu phân tán để gây hại và ảnh hưởng rất lớn; vì thế, việc phát hiện sớm để phòng trừ sẽ hiệu quả cao nhất. Khi tuổi sâu càng lớn thì việc phòng trừ sẽ hiệu quả giảm và chi phí cao. Khi cần thiết có thể sử dụng một số loại thuốc sinh học Bacillus thuringiensis var. Kurstaki; hoặc sử dụng luân phiên các hoạt chất thuốc Chlorpyrifos Methyl, Spinetoram, Emamectin benzoate để phòng trừ. Sử dụng theo liều lượng khuyến cáo của nhà sản xuất, nên kết hợp với dầu khoáng hoặc chất bám dính để tăng hiệu quả của thuốc.

+ Thời gian phun: Phun thuốc ở giai đoạn sâu non từ tuổi 1 đến tuổi 3 vì ở giai đoạn này sâu non sống tập trung trên tán lá, di chuyển chậm và sức chịu đựng kém. Phun thuốc vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát sau mưa.

Tin, ảnh: Phan Công Kiên – Viện Nghiên cứu Bông và Phát triển nông nghiệp Nha Hố